Nhà máy thủy điện Ankroet (Đà Lạt) thành sản phẩm du lịch
NM thủy điện Ankroet được xây dựng năm 1943, nằm cách TP.Đà Lạt gần 20km về phía Tây Bắc, bên hồ Đan Kia - Suối Vàng thơ mộng. Nhà máy có kiến trúc đá rất đặc trưng của vùng Tây Nam nước Pháp và kiến trúc công xưởng đặc trưng đầu thế kỷ 20. NM nằm dưới chân núi, nổi bật trên màu xanh của rừng thông 3 lá, sau hơn 60 năm vẫn vững chãi trước khí hậu cao nguyên khắc nghiệt.
Chính thức phát điện từ năm 1946 với 2 tổ máy (300KW), công suất chỉ 600KW nhưng NM đã từng đóng một vai trò rất quan trọng trong việc cấp điện sinh hoạt cho thành phố Đà Lạt trong hơn 50 năm, nhất là trong thời kỳ bao cấp thiếu điện triền miên. Các tổ máy của Ankroet đã lập kỷ lục về thời gian hoạt động – sau gần 60 năm vẫn chạy tốt và chỉ chịu “tạm nghỉ hưu” vào năm 2005 sau nhiều lần cải tạo, phục hồi. Ngoài NM thủy điện đầu tiên tại Việt Nam, ngành Điện (EVN) còn đang sở hữu 1 ngôi biệt thự cổ, đẹp tại số 118 đường 3/2 (trong khuôn viên Chi nhánh Điện TP.Đà Lạt) có thể coi là tài sản quốc gia. Dưới thời Pháp, đây là cơ ngơi của Công ty CEE. Bác Dương Văn Phú – nguyên công nhân của công ty CEE từ đầu năm 1955, cho biết: “Biệt thự được xây dựng trong khoảng năm 1928-1929 khi nhà máy điện đã xây xong và là nơi ở và làm việc của ông chủ người Pháp”. Đây chính là 1 trong 100 biệt thự cổ đầu tiên của Đà Lạt có lai lịch tương đối rõ ràng. Trước đây, trong khuôn viên khu đất này còn có một két nước to nằm cạnh nhà máy nhưng gần đây nó mới bị phá đi để xây dựng nhà giao dịch với khách hàng của chi nhánh. Về cơ bản, Chi nhánh Điện Đà Lạt là một trong số ít các công sở ở khu trung tâm thành phố hoa còn giữ lại được nét kiến trúc cổ.
Đô thị Đà Lạt đã trải qua bao thăng trầm trong lịch sử phát triển và Nhà máy thủy điện Ankroet cũng thế. Giờ đây, các tổ máy cũ có thể coi là đồ cổ nhường chỗ cho thế hệ máy mới hiện đại hơn nhưng đừng tưởng rằng các cỗ máy cổ kia đã hết tác dụng. Khách có thể đến đây để chiêm ngưỡng kỷ lục về thời gian hoạt động của 2 tổ máy tuốc bin do Hãng ALSTHOM (Pháp) chế tạo năm 1943 và chụp ảnh lưu niệm bên nhà máy xây bằng đá hiếm hoi ở Việt Nam.
Ông Nguyễn Đăng Hiền, Giám đốc Điện lực tỉnh Lâm Đồng, cho biết: “Với thời gian, chức năng của nhà máy càng nặng thêm từ việc phát điện cho sinh hoạt, cấp điện để xây dựng Nhà máy thủy điện Đa Nhim đầu thập niên 60, từ năm 1983 đến nay NM còn thêm nhiệm vụ cấp điện để chạy máy bơm nước từ Nhà máy nước Đan Kia và trong thế kỷ 21 còn có thêm chức năng du lịch”. Thật vậy, EVN có thể đầu tư một khu du lịch sinh thái ở đây theo hướng một bảo tàng của ngành kết hợp tham quan – dã ngoại. Các hãng du lịch có thể thiết kế tour tham quan hồ Dan Kia – Suối Vàng – thung lũng Vàng – NM thủy điện Ankroet – biệt thự cổ 118 đường 3/2, TP. Đà Lạt để làm phong phú thêm hành trình khám phá của du khách
